Kacper Ryx i tyran nienawistny, trzecia część cyklu, pierwotnie miała nosić podtytuł „i król z żelaza”, ponieważ rozgrywa się za panowania stanowczego i twardego Stefana Batorego, obdarzonego takim przydomkiem przez współczesnych i potomnych. Uchroniwszy Miasto Żydowskie w podkrakowskim Kazimierzu przed pogromem, namówiony przez przyjaciół: Jana Zamojskiego i Stanisława Żółkiewskiego, 30-letni Ryx wyruszył do Inflant na wojnę z Iwanem Groźnym. Chciał się wyróżnić, ponieważ takim jak on tylko przewagi wojenne dawały szansę na nobilitację, bez której nie mógł poważnie myśleć o Jance. Tymczasem dziewczyna zniknęła bez śladu, jak się zdawało, nie bez udziału Samuela Zborowskiego i jego siostrzeńca, „Diabła” Stadnickiego.
Ryx wyruszył na poszukiwanie ukochanej, by ją odzyskać i zemścić się na prześladowcach, ale sprawa okazała się trudniejsza niż przypuszczał…
